vs88 Giải thưởng 1 triệu USD cho người giải mã được chữ viết cổ đại baotintuc.vn

Đăng ngày: 04 03, 2025

Online Games vs88

Một con cá dưới mái nhà, một hình que không có đầu, một loạt đường thẳng trông giống như một cái cào làm vườn. Những ký hiệu trên là một phần của một hệ thống chữ viết hoàn toàn chưa được giải mã, thuộc về một nền văn minh cổ đại có tuổi đời hàng ngàn năm.

Phát hiện chấn động tại kim tự tháp cổ đại ở Ai Cập

Giải mã bí ẩn đường hầm của người Inca cổ đại

Lịch sử của orichalcum - kim loại huyền bí trong thế giới cổ đại

Phát hiện chiến trường cổ đại của Alexander Đại đế tại Thổ Nhĩ Kỳ

Một mẫu vậtđược tm thấy ở Mohenjo-daro c hnh một con b zebu, một loại gia sc thuần ha ở Nam . Ảnh Getty Images.

V đy vẫn l một b ẩn ko di, chất xc tc cho những cuộc tranh luận nảy lửa, những lời đe dọa đến tnh mạng cc nh nghin cứu v cả những giải thưởng tiền mặt cho người tm ra cu trả lời.

Mới đy chỉ cch đy khoảng 1 thng, một quan chức cấp cao bang tại Ấn Độ đ đưa ra giải thưởng 1 triệu USD cho bất kỳ ai c thể giải m chữ viết của nền văn minh Thung lũng Indus - trải di trn khu vực hiện l Pakistan v miền Bắc Ấn Độ.

Một cu hỏi thực sự quan trọng về thời tiền sử tại Nam c khả năng được giải đp nếu chng ta c thể giải m hon ton chữ viết ny, ng Rajesh P. N. Rao, Gio sư khoa học my tnh tại Đại học Washington, người đ nghin cứu vấn đề ny hơn một thập kỷ, cho biết.

Nếu được giải m, hệ thống chữ viết ny c thể h lộ cch nhn r hơn về một nền văn minh thời đại đồ đồng được cho l snh ngang với Ai Cập cổ đại v Lưỡng H. Một số nh nghin cứu tin rằng nền văn minh ny từng c hng triệu cư dn, với cc thnh phố c quy hoạch đ thị tin tiến, hệ thống đo lường tiu chuẩn v mạng lưới thương mại rộng lớn.

Nhưng quan trọng hơn, n c thể gip trả lời những cu hỏi cơ bản về danh tnh của người Indus v hậu duệ của họ một tranh luận căng thẳng về mặt chnh trị về nguồn gốc của Ấn Độ hiện đại v cư dn bản địa của nước ny.

ng Rao cho biết bất kỳ nhm no cũng cố gắng tuyn bố rằng nền văn minh của họ l một trong những nền văn minh đầu tin c quy hoạch đ thị, sở hữu ngnh thương mại tuyệt với v đi biển để giao thương ton cầu. Điều ny sẽ được cho l c nghĩa lớn khi khẳng định được những người ny chnh l tổ tin của mnh, vị gio sư ny ni thm.

V sao kh giải m?

Mặc d hệ thống chữ viết ny vẫn chưa được giải m kể từ khi những mẫu vật đầu tin được cng bố vo năm 1875. Tuy nhin, loi người hiện đại cũng biết một số điều về nền văn ha Thung lũng Indus nhờ cc cuộc khai quật khảo cổ tại những thnh phố lớn như Mohenjo-daro, thuộc tỉnh Sindh của Pakistan ngy nay, cch Karachi khoảng 510 km về pha Đng Bắc.

Những thnh phố ny được xy dựng theo hệ thống lưới giống như New York hay Barcelona, với cc hệ thống thot nước v quản l nước tin tiến những đặc điểm m vo thời điểm đ chưa từng c trong lịch sử.

Trong suốt thin nin kỷ thứ hai v thứ ba trước Cng nguyn, cc thương nhn Indus đ giao thương với cc nền văn minh ở khắp Vịnh Ba Tư v Trung Đng. Tu của họ vận chuyển cc thỏi đồng, ngọc trai, gia vị v ng voi. Họ chế tc trang sức từ vng v bạc, xy dựng nhiều khu vực để cư tr lu di tại những nơi cch xa hoặc thậm ch thiết lập cc thuộc địa của mnh.

Đến khoảng năm 1800 trước Cng nguyn tức hơn 1.000 năm trước khi nền văn minh La M cổ đại ra đời nền văn minh ny đ bị sụp đổ, v cư dn ở đ dần di cư đến những ngi lng nhỏ hơn. Một số học giả tin rằng biến đổi kh hậu l nguyn nhn chnh, với bằng chứng về cc đợt hạn hn ko di, sự thay đổi nhiệt độ v lượng mưa thất thường c thể gy thiệt hại cho nền nng nghiệp trong vi thế kỷ cuối cng của nền văn minh Indus.

Tuy nhin, những g loi người hiện đại biết về nền văn minh Indus vẫn rất hạn chế so với nguồn thng tin phong ph về cc nền văn minh khc như Ai Cập, Lưỡng H hay Maya. Nguyn nhn chnh l do hệ thống chữ viết chưa được giải m, vốn được tm thấy trn cc hiện vật như đồ gốm v k tự trn đ.

C một số l do khiến việc giải m trở nn kh khăn. Trước hết, số lượng hiện vật khng nhiều cc nh khảo cổ chỉ tm thấy khoảng 4.000 hiện vật khắc chữ, so với con số khổng lồ khoảng 5 triệu từ trong chữ viết Ai Cập cổ đại, bao gồm chữ tượng hnh v cc biến thể khc. Trong khi đ, nhiều hiện vật Indus rất nhỏ, thường c kch thước chỉ khoảng 2,5cm, đồng nghĩa với việc chữ viết trn đ rất ngắn, hầu hết chỉ c 4 hoặc 5 k hiệu.

Quan trọng nhất, cc nh nghin cứu cũng chưa tm thấy một hiện vật song ngữ no c cả chữ viết Indus v bản dịch sang một ngn ngữ khc, giống như cch phiến đ Rosetta gip giải m chữ tượng hnh Ai Cập từ tiếng Hy Lạp cổ đại. Mọi người cũng khng c tn của cc vị vua Indus để lm manh mối, giống như cch viết tn của những nhn vật nổi tiếng như Cleopatra v Ptolemy được sử dụng gip giải m chữ viết Ai Cập cổ.

C một số điều m cc chuyn gia phần lớn đều đồng . Hầu hết đều tin rằng chữ viết được viết từ phải sang tri, v nhiều người suy đon rằng n được sử dụng cho cả mục đch tn gio v kinh tế, chẳng hạn như đnh dấu cc mặt hng để giao dịch. Bn cạnh đ, cc chuyn gia cũng gần như đồng với cch giải thch cc dấu hiệu được tm thấy như: một hnh que khng đầu tượng trưng cho một người.

Tuy nhin, cho đến trước chưa tm được phiến đ Rosetta tương đương của nền văn minh Indus, những l thuyết ny vẫn chưa được chứng minh l đng hon ton. Khng c sự đồng thuận no đạt được ngay cả về những vấn đề cơ bản, cc chuyn gia về Indus l Jagat Pati Joshi v Asko Parpola đ viết trong một cuốn sch năm 1987 liệt k hng trăm hiện vật v chữ khắc.

B Nisha Yadav, một nh nghin cứu tại Viện Nghin cứu Cơ bản Tata ở Mumbai, người đ lm việc với Gio sư Rao trong dự n ny v đ nghin cứu chữ viết ny trong gần 20 năm, cho biết: Ngay cả nhiều thập kỷ sau, vẫn chưa c một dấu hiệu no được giải m.

Những giả thuyết gy tranh ci

Đối với một số người, việc giải m chữ viết khng chỉ đơn thuần l t m hay nghin cứu học thuật đ l một cu hỏi mang tnh tồn tại. Họ tin rằng việc ny c thể lm sng tỏ nguồn gốc thực sự của người Indus v dng chảy di cư trong khu vực vo hay ra khỏi Ấn Độ.

C hai nhm chnh tranh ginh quyền nhận nền văn minh Indus l của mnh. Một nhm cho rằng hệ thống chữ viết của nền văn minh Indus c lin hệ với cc ngn ngữ Ấn-u như tiếng Phạn cổ, vốn l nguồn gốc của nhiều ngn ngữ hiện đang được sử dụng ở miền Bắc Ấn Độ.

Trong khi nhiều học giả tin rằng những người Aryan từ Trung mang cc ngn ngữ Ấn-u vo Ấn Độ, nhm trn lại lập luận điều ngược lại khi cho rằng tiếng Phạn v cc ngn ngữ lin quan bắt nguồn từ nền văn minh Indus v sau đ lan tỏa ra chu u.

Nhm thứ hai tin rằng hệ thống chữ viết ny c lin quan đến hệ ngn ngữ Dravidian, hiện được ni chủ yếu ở miền Nam Ấn Độ. Họ cho rằng ngn ngữ Dravidian từng phổ biến khắp khu vực trước khi người Aryan xuất hiện.

Một số học giả như Iravatham Mahadevan cho rằng cc cuộc tranh ci ny l v nghĩa v sự phn biệt giữa người Aryan v Dravidian khng r rng. Khng c người Dravidian hay Aryan thuần chủng cũng giống như người Pakistan v Ấn Độ về cơ bản l rất giống nhau, ng ni trong một cuộc phỏng vấn năm 1998.

Tuy nhin, cu hỏi ny vẫn cn nhiều tranh ci. Trong một bi diễn thuyết trn TED năm 2011, Gio sư Rao cho biết ng đ nhận được mt l thư mang tnh chỉ trch sau khi cng bố một số pht hiện của mnh. Cc nh nghin cứu khc như ng Steve Farmer cho biết đ nhận được những lời đe dọa giết người. ng Steve Farmer cng với cc đồng sự của mnh đ gy chấn động thế giới học thuật vo năm 2004 khi lập luận rằng chữ Indus khng đại diện cho một ngn ngữ no cả, m chỉ l một tập hợp cc k hiệu giống như những k hiệu m chng ta thấy trn cc biển bo giao thng hiện đại.

Cch thức để giải m hệ thống chữ viết Indus

Bất chấp những tranh ci, chữ viết Indus vẫn thu ht cc nh nghin cứu v cả những người đam m nghiệp dư. Một số trong đ gần như đ dnh cả sự nghiệp của mnh để giải cu đố ny.

Vị chuyn gia nổi tiếng trong lĩnh vực ny l Parpola đ cố gắng tm ra nghĩa đằng sau một số dấu hiệu nhất định. V dụ, ng đưa ra nhận định rằng trong nhiều ngn ngữ Dravidian, cc từ c v sao pht m giống nhau, v cc ngi sao thường được dng để tượng trưng cho cc vị thần trong cc chữ viết cổ khc. V vậy, cc k hiệu Indus trng giống như c c thể tượng trưng cho cc vị thần.

Cc nh nghin cứu khc, như Gio sư Rao v Yadav, tập trung nhiều hơn vo việc tm kiếm cc mẫu trong hệ thống chữ viết. Để lm được điều ny, họ đo tạo cc m hnh my tnh để phn tch một chuỗi cc dấu hiệu. Sau đ, họ loại bỏ một số dấu hiệu cho đến khi my tnh c thể đon chnh xc cc k hiệu cn thiếu l g.

Điều ny kh hữu ch v nhiều l do. Mọi người c thể hiểu r hơn về cc m hnh trong cch thức hoạt động của chữ viết. Điều đ được hiểu như chữ ci U thường theo sau chữ Q trong tiếng Anh để tạo thnh từ c nghĩa. Việc ny c thể gip cc nh nghin cứu điền vo cc khoảng trống cho cc hiện vật c dấu hiệu bị hỏng hoặc bị mất.

Điều quan trọng l việc biết những mẫu chung ny c thể gip xc định cc trnh tự khng tun theo cc quy tắc. Nh nghin cứu Yadav chỉ ra những hiện vật được tm thấy ở Ty , cch xa Thung lũng Indus, mặc d sử dụng cng một k hiệu Indus, nhưng lại tun theo cc mẫu hon ton khc nhau. Điều ny cho thấy hệ thống chữ viết ny c thể đ tiến ha để được sử dụng trn nhiều hệ thống ngn ngữ khc nhau, tương tự như bảng chữ ci Latin.

Trong khi đ, những người khng phải l dn nghin cứu cũng muốn thử sức mnh trong việc giải quyết n. Với thng bo về giải thưởng 1 triệu USD - mặc d khng c thng tin r rng về nơi mọi người c thể nộp đơn xin giải - những người nghiệp dư đ đổ x đến cc chuyn gia để ho hức chia sẻ l thuyết của họ.

Gio sư Rao cho biết: Ti từng nhận được khoảng 1 hoặc 2 email mỗi tuần. Nhưng by giờ, sau khi giải thưởng được thng bo, ti nhận được email hầu như mỗi ngy. ng ni thm rằng cc email đến từ đủ mọi thnh phần trn khắp thế giới, viết bằng nhiều ngn ngữ khc nhau.

Sau nhiều năm, Gio sư Rao cho biết bất kỳ đột ph no nữa cũng sẽ đi hỏi sự hợp tc quốc tế đa ngnh, nguồn ti trợ lớn v thậm ch l cc cuộc đm phn chnh trị để cho php khai quật ở cc khu vực bin giới đang tranh chấp giữa Ấn Độ v Pakistan.

Trong khi đ, nh nghin cứu Yadav cho biết: Ti mong muốn được giải quyết vấn đề ny mỗi ngy. Nếu chng ta giải m được chữ viết, n sẽ mở ra một cnh cửa sổ vo cuộc sống v hệ tư tưởng của người Indus. Chng ta sẽ biết được nhiều điều về tổ tin của mnh họ đ nghĩ g, họ tập trung vo điều g?.